İşgücü Piyasasına Yönelik Centilmenlik Anlaşmaları Nedeniyle Türkiye Genelinde 32 Teşebbüs Hakkında Soruşturma Açıldı

Son yıllarda işgücü piyasalarına ilişkin olarak işverenlerin sahip olduğu pazar gücünün, çalışan ücretlerinin azalmasına veya baskılanmasına ve çalışma koşullarının rekabetçi seviyelerin altında kalmasına neden olduğuna yönelik görüşler artmaktadır. Bu kapsamda işgücü piyasalarında gerçekleşebilecek rekabet ihlallerinin yaratacağı olumsuz etkiler ortaya konulmaya çalışılarak konuya rekabet hukuku araçlarıyla ne şekilde müdahale edilebileceği noktasında akademik tartışmalar başlamıştır. Bununla birlikte bu tartışmaların yalnızca teorik düzeyde kalmadığı, rekabet otoritelerinin hız kazanan biçimde incelemelerine işgücü piyasalarını konu ettiği görülmektedir.

Özellikle işgücü piyasalarında emek için rekabet halinde olan işveren konumundaki teşebbüslerin aralarındaki doğrudan/dolaylı anlaşmalar yoluyla çalışanların teşebbüsler arasındaki transferini engellemeleri, çalışanları daha yüksek ücretler ve daha iyi koşullar sunan iş fırsatlarından mahrum bırakabilmektedir. Böylece emek faktörünün teşebbüsler arasındaki hareketliliğinin azalmasıyla ve/veya emeğin karşılığı olan ücretlerin suni şekilde gerçek değerini bulamamasıyla işgücü piyasalarındaki rekabetçi yapı zarar görebilmektedir. Bu durum değerini bulamayan işgücünün, emeğinin karşılığını alabileceği başka pazarlara veya yurt dışına yönlenmesine yol açabilmektedir.

Bu kapsamda işgücü piyasalarında her geçen gün artan rekabet otoriteleri uygulamaları ile birlikte; emek faktörünün teşebbüsler arasında sağlıklı bir şekilde geçişinin sağlanması hedeflenmektedir. Böylelikle bir yandan çalışanların rekabetçi seviyelerin altında kalan ücretlerle çalışmasının önüne geçilebilecekken, diğer yandan çalışanların daha etkin bir şekilde hizmet sunabilecekleri teşebbüslerce istihdam edilmesiyle ve fikirlerin/yeteneklerin teşebbüsler arasında yayılmasıyla teşebbüslerin küresel rekabetçiliğinin artması gibi faydalar elde edilebilecektir. Bunun yanında rekabetçi açıdan sağlıklı işleyen bir işgücü piyasasının;  işgücünün niteliğinin artması, refahın haksız bir biçimde işçiden işverene aktarılmasının engellenmesi ve işgücüne katılımın artması gibi çıktılar sağlaması da muhtemeldir.

İşgücü piyasalarındaki sorunları ve bu sorunlara rekabet hukuku araçlarıyla müdahale edilmesinin yaratacağı faydaları göz önünde bulunduran Rekabet Kurumu, özellikle yaratıcılığın ve inovatif zekânın ön plana çıktığı dijital çağda, çalışanların ürün ve hizmetlerin tüketici ile buluşma sürecine sundukları katkının da farkında olarak işgücü piyasasının rekabetçi yapısını korumayı hedeflemektedir.

Bu çerçevede işgücü piyasasına yönelik olarak 4054 sayılı Kanun’un ihlal edilip edilmediğinin tespiti amacıyla resen yürütülen önaraştırma Rekabet Kurulunca karara bağlanmıştır.

Önaraştırmada elde edilen bilgi, belge ve yapılan tespitleri 01.04.2021 tarihli toplantısında müzakere eden Rekabet Kurulu, bulguları ciddi ve yeterli bularak; 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin ihlal edilip edilmediğinin tespitine yönelik olarak 21-18/213-M sayı, 15.04.2021 tarih ve 21-22/270-119 sayı, 15.04.2021 tarih ve 21-22/270-M sayı ile; Yemek Sepeti Elektronik İletişim Perakende Gıda Lojistik A.Ş., Zomato İnternet Hizmetleri Ticaret A.Ş., Commencis Teknoloji A.Ş., Markafoni Elektronik Pazarlama ve Ticaret A.Ş., Limango Dış Ticaret ve Sanal Mağazacılık Hizmetleri Ltd. Şti., Mynet Medya Yayıncılık Uluslararası Elektronik Bilgilendirme ve Haberleşme Hizmetleri A.Ş., Grupanya İnternet Hizmetleri İletişim Organizasyon Tanıtım ve Pazarlama A.Ş., 41 29 Medya İnternet Eğitimi ve Danışmanlık Reklam Sanayi Dış Ticaret A.Ş., Havas Worldwide İstanbul İletişim Hizm. A.Ş., Noktacom Medya İnternet Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş., Meal Box Yemek ve Teknoloji A.Ş., NTV Radyo ve Televizyon Yayıncılığı A.Ş., Google Reklamcılık ve Pazarlama Ltd. Şti., Sahibinden Bilgi Teknolojileri Paz. ve Tic. A.Ş., Peak Oyun Yazılım ve Pazarlama A.Ş., Veripark Yazılım A.Ş., Koçsistem Bilgi ve İletişim Hizm. A.Ş., Zeplin Yazılım Sistemleri ve Bilgi Teknolojileri A.Ş., DSM Grup Danışmanlık İletişim ve Satış Ticaret A.Ş., Etiya Bilgi Teknolojileri Yazılım Sanayi ve Ticaret A.Ş., Logo Yazılım Sanayi ve Ticaret A.Ş., Çiçek Sepeti İnternet Hizmetleri A.Ş., Doğuş Planet Elektronik Ticaret ve Bilişim Hizmetleri A.Ş., Valensas Teknoloji Hizmetleri A.Ş., Mobven Teknoloji A.Ş., Pizza Restaurantları A.Ş., Mawarıd Gıda Ticaret A.Ş., Anadolu Restoran İşletmeleri Ltd. Şti., TAB Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş., İş Gıda A.Ş., Migros Ticaret A.Ş. ve Getir Perakende Lojistik A.Ş. hakkında soruşturma açılmasına karar vermiştir.

* Rekabet Kurulu tarafından alınan soruşturma kararları, hakkında soruşturma açılan teşebbüs ya da teşebbüs birliklerine kararın tebliğ edilmesini takiben kamuoyunun bilgisine sunulur. Kamuoyunun Rekabet Kurulu kararları hakkında bilgilendirilmesi kapsamında yapılan bu açıklamalar, hakkında soruşturma açılan teşebbüslerin ya da teşebbüs birliklerinin 4054 sayılı Kanun’u ihlal ettikleri, Kanun kapsamında ceza yaptırımı ile karşı karşıya kaldıkları veya kalacakları şeklinde yorumlanamaz.

Kaynak: REKABET KURUMU